Euskara hobetzen: erlatibo ezezkoetako hitzen hurrenkera.

Erlatibozko ezezko esaldietan, hitzen ordena desegokia erabiltzen da batzuetan: “etorri ez den laguna (= el amigo que no ha venido)” esan edo idatzi beharrean, zenbaitetan “ez den etorri laguna” bezalako esaldiak agertzen dira.

Hutsaren arrazoia da baiezko esaldietan harreman jakin bat dagoela oinarrizko esaldiaren eta haren erlatibozko formaren artean, eta gero erlazio hori bera egiten dela ezezkoetan ere. Hona adibide bat:

– “Gizona etorri da” / “etorri den gizona”.
– “Gizona ez da etorri” / “ez den etorri gizona”.

Alabaina, ezezkoetan ordena apur bat aldatu behar da perpausa gramatikala izan dadin:
– “Gizona ez da etorri” / “etorri ez den gizona”.
Horretan “etorri” aditzaren kokagune erlatiboa, aditzarekiko, aldatu egiten da, baiezkoetan ez bezala.

Ez zaidan gustatu gazta ez zait gastatu    Gustatu ez zaidan gazta ez zait gastatu

Ez duzun ezagutzen gizon bat ikusi duzu, ezta?  Ezagutzen ez duzun gizon bat ikusi duzu, ezta?

Ez dugun ikusi pelikulaz ezin dugu hitz egin.  Ikusi ez dugun pelikulaz ezin dugu hitz egin.

Ez nizun utzi pelikula izan zen azkenean politena. Utzi ez nizun pelikula izan zen azkenean politena.

*******

Iritzia

Nola definitzen dugu KULTURA? Anjel Lertxundiren blogetik jasotako definizio bat irakurriko ditugu jarraian. Anjel Lertxundik berak:

“Kulturak egiten gaitu, kultura egiten dugu. Kulturaren kalitatea eta kulturari eskaintzen zaion arreta ez dira batere adierazgarri txarrak herri batek duen garapen demokratikoa neurtzeko.

Munduan egoteko eta mundua pentsatzeko modua da kultura eta bada galderak egiteko eta erne egoteko eta bide berriak saiatzeko eta arriskuak prebenitzeko sistema bat ere.”

Jose Luis Ansorenak, Larrun gehigarriaren ale batean:

‘Sexu harremanak noiz, nola eta norekin; jateko ohiturak; lagunartekoak; jaiak ospatzeko moduak; eguna partitzeko aukerak; lanari ekitekoak; arazoak konpontzeko usadioak; bizitzari eta heriotzari nola erantzun era kolektiboan; etxeak eta auzoak antolatzeko gisak; hizkuntzan gorderik dauden logika eta sikologia egiturak… Horixe eta gehiago da kultura. Gu, konturatu gabe ere, talde bihurtzen gaituen arau trinko eta isil ugarien egitura’.

Eta Patziku Perurenak Saski bete intxaur liburuan:

“Neretzako kulturaren adierazpiderik nabarmenena eta egiazkoena eguneroko bizimodua da. Zer sentitu duzu barrenetik gaur, zerk harritu zaitu gehien, zertaz ohartu zara koartoko leihoa zabaltzean, nori eman dizkiozu eskerrak, nola maitatu duzu jan duzuna, zertaz oroitu zara galtzerdiak erazterakoan, loak hartu aurretik, zer ez duzu utzi nahi izan biharko… Hor ikusten da norberaren kultura, eta, batez ere, egin gabe ezin utzi diren gauza antzu askotan.”

Anuncios

Euskara hobetzen: Euskaltzaindiaren arauak, 26. -Z GERO.

1. Kasu guztietan -(E)Z GERO idatziko dugu:

 Hori eginEZ GERO.

Hori egin duzunEZ GERO.

2. Orduekin, eta oro har denbora posposizio gisa, EZKERO

ere idatz daiteke. Beraz, kasu honetan ondo daude:

HamarrEZ GERO/ hamarrak EZKERO

ZortziEZ GERO / Zortziak EZKERO

San FerminEZ GERO / San Ferminak EZKERO

AtzoZ GERO / Atzo EZKERO

3. HONEZKERO, HORREZKERO eta HARREZKERO aditzondoak, era horretan idatziko dira, horrela erabili baitira euskararen literatura tradizioan, nahiz horrezkero aditzondoaren maiztasuna beste biena baino askoz ere apalagoa den.

Lana HONEZKERO amaituta egongo da.

HORREZKERO etxera joango gara.

Istripu bat izan zuen eta HARREZKERO ez da ohetik altxatu.

*******

Iritzia

Ganix Esnaola fisikaria, Euskal Herriko klimari buruz

Baina «kontuz ibili behar da: klimaz hitz egiten da gauza estatikoa balitz, baina oso gauza dinamikoa da». Esaterako, neguko depresio fronte guztiak leku beretik datoz Euskal Herrira, meteorologoek ekaitzen bidea deitzen dioten horretatik, haize nagusiek bultzatuta. Bizkaiko golkotik iparrera dago bide hori, eta horregatik ipar-mendebaldeko haizeak ekartzen du euria Euskal Herrira. «Klima aldaketaren berotzeagatik bide hori lekuz aldatuko balitz, apur bat iparralderago, esaterako, orain etortzen zaizkigun fronteak pasatzeari utziko liokete, eta horrek sekulako aldaketa ekarriko luke gurera», esan du Esnaolak. Baina adibide hori erreala ote den, hau da, benetan gerta daitekeen galdetuta, «erantzutea oso zaila eta arriskutsua» dela erantzun du fisikariak. Sistema dinamikoa eta konplexua denez, berotze orokorrak eragin dezake gune bat hoztea, paradoxa ematen badu ere. Nazioarteko aurreikuspenen ereduak hartzea eta Euskal Herrian zer espero den proiektatzea oso zaila da, zientzialariaren arabera.

http://www.berria.eus/paperekoa/1841/046/001/2017-09-16/erantzuna_haizean_dago.htm

 

Euskalmet

Euskara hobetzen: GUTXIENEKO ETA GEHIENEKO .

Nola da euskaraz, GUTXIENEZKO ala GUTXIENEKO?

Eta GEHIENEZKO ala GEHIENEKO?

Itzultzaile Zerbitzu Ofizialaren (IZO) erabakia:

GUTXIENEKO da azpisarrera Hiztegi Batuan, eta, beraz, GUTXIENEKO eta GEHIENEKO gomendatzen ditugu:

Gutxieneko soldata,  eta ez Gutxienezko soldata

Gutxieneko distantzia, eta ez Gutxienezko distantzia

Gehieneko prezioa, eta ez Gehienezko prezioa

Zenbaitetan, minimo eta maximo hitzak erabili behar dira (Hiztegi Batuan jasorik daude):

Tenperatura maximoa

Funtzio baten maximoa eta minimoa

IZOren itzulpen- eta berrikusketa-irizpideak

*******

Artikulua

Delitutxoak, beti diminutiboarekin egiten diren gauzatxo horiek: norbere txakurraren goroztxoa espaloiaren erdi-erdian utzi eta paseatzen jarraitu; zigarrotxo bat piztu eskolako komunetan; arropa dendan kamisetaren bat probatzen hasi, tarratadatxoa egin eta ostera ere apalean tolestuta laga; ezagun, edo are, lagunen bati buruzko komentariotxo gaiztoren bat egin… Delitutxoak, badaezpada, atzera begiratu ondoren egiten diren gauzatxoak: gozo-dendako arasetatik gominolatxo batzuk lapurtu; organikoen edukiontzira errefusaz beteriko poltsatxoa bota; aparkatzean, atzeko kotxeari kolpetxo bat eman eta alde egin; puzkertxo bati jaregin liburutegian…Baina, ai, nola puzten diren diminutiboak, globoak bezala, burua biratu eta norbaitek bete-betean harrapatu zaituela ohartzean.

Miren Amuriza/ Osorik, HEMEN

Bostgarren mailakoen blogak martxan …

Indartsu, gogotsu, hasi gara kurtsoa. Aste bat eskolan eta martxan dira, dagoenekoz, bostgarren mailakoen blogak. Bertan, gure ikasleek, urratsez urrats ikasturtean zehar egingo duten ibilbide luzea islatuko dute. “Eskolaegunezegun” blogak ongietorria eman nahi dizue.Bidaia ona izan! Alboko barran blog horietan sartzeko bideak dituzue.

Oporrak bukatuta, berriro eskolara!

Azken egunotan gurasoak, irakasleak eta umeak ere egutegiari begira izan gara. Zenbat egun falta eskolara itzultzeko?. Zazpi, sei, bost,…, hiru, bi, bat. Irailaren zazpia heldu zitzaigun, azkenean. Lehen eskola eguna. Haurrek, nagusiak bakarrik, txikiak gurasoek lagunduta, eskolarako bidea hartu zuten. Hamaikak aldera eskolako ate aurrean zeuden denak. 700 .en bat ikasle daukagu eskolan, 300.en bat Gandasegiko egoitzan (Haurreskolan) eta 400 Egian (Lehen Hezkuntzan).

Urduritasuna eta poza igertzen zen ume eta gurasoen artean. Lehen eguneko kontuak: eskola, talde, irakasle, lagun berriak. 2017ko ikasturtea hasi da!. Udazkena ate joka daukagu eta uda maletak prestatzen ari da oporretan joateko. Gu, opor atsedenaren ostean, kurtso berriari aurre egiteko prest gaude. Animo, gauza pilo ikasi behar dugu aurten!

Adiós a las vacaciones, vuelta a la escuela

¿Quién no ha mirado estos últimos días el calendario? ¡Cuantos días faltan para empezar las clases?. Todos hemos hecho la cuenta atrás: siete, seis, cinco,…, tres, dos, uno … y, por fin, llegó el primer día de clase, el siete de septiembre. Los nervios y la alegría se adivinaban en la cara de pequeños y mayores. La vuelta a la escuela tiene esas cosas: nueva escuela, grupo, profesores, amigos y amigas. No hay vuelta atrás: ¡ ha empezado el curso 2017-18!. El otoño está a punto de empezar y el verano hace las maletas para irse de vacaciones. Nosotros y nosotras, tras el descanso vacacional, estamos preparados para comenzar el nuevo curso. ¡ Animo!

Bost minutu zure euskara hobetzeko.

Bost minutu. Denbora nahiko izan daiteke  gure euskararen erabilieraz hausnarketa txiki bat egiteko. Horixe da atal honen helburua: aldika jasotzen dugun “Bost minutuko ikastaroa” ekimena blogean txertatuko dugu. Baliogarria izango zaizuelakoan gaude. “Bidea oinez egiten da” poetak esan zuenari kasu eginez, gaur hasita, zure esku izango duzu euskara hobean egiteko baliabide hau.

Goian duzun “Zure euskara hobetu” esaldi gainean klik eginez atal horretan sartuko zara.

Añanako gatzaga ezagutzera joan ginen.

Kurtso bukaeran bostgarren mailako ikasleak Añanara joan ziren bertan dagoen gatzaga ezagutzera.  Gatzaga Gasteiztik 30 kilometrora kokaturik (Araba-Euskalherria) dago.  Milaka urtez, ur gaziaren iturburuak ustiatu ditu gizakiak bizitzarako oso garrantsitzua den gatza lortuz. Añanako gatza oso ona eta garbia da, duela 200 miloi urte baino gehiagoko aintzinako itsaso batetik baitator. Gatza, haraneko iturburuetatik jariatzen den gesal edo ur gaziaren lurrunketaren emaitza naturala da.

http://www.vallesalado.com/GATZ-HARANA-HOME

Gatza harri jangarri bakarra da eta, seguruenik, gizakiak erabili duen ongailu aintzinekoa. Bizitzarako oso garrantzitsua istorian eragin handia izan du gatzak. Ekonomiaren eragile, harekin zergak ezarri eta ordaindu egin dira, monopolioak sortu eta gerrak ere izan dira gatza dela eta istorioan zehar. Gaztelerazko “salario” hitzak latinezko “salarium” hitzatik dator eta legionarioei ematen zitzaien, elikagaiak kontzerbatzeko, gatz kopuruan du sorburua.

Iturburuetatik sortutako ur gazia egurrezko kanaleetatik larrainetaraino heltzen da. Plataforma horietan eguzkiaren eta haizearen eraginez ura lurrundu eta gatza lortzen da.

A final de curso nos acercamos con nuestr@s alumn@s de quinto a conocer las salinas de Añana. Añana ( Araba- Euskal Herria) esta situada a 30 kilometros de Vitoria-Gasteiz. El ser humano ha explotado estas salinas, durante miles de años, obteniendo este producto tan valioso para la vida que es la sal. La sal de Añana es muy pura pues proviene de un mar formado hace más de 200 millones de años. La sal es el producto de la evaporación natural del agua salada que mana por las fuentes que riegan este valle.

http://www.vallesalado.com/GATZ-HARANA-HOME

La sal es la única roca comestible y, seguramente, el condimento más antiguo usado por la humanidad. Muy importante para la vida, la sal ha marcado el desarrollo de la historia. Con ella se han creado y pagado impuestos, monopolios y por su causa ha habido mas de una guerra. En un tiempo llegó a tener el valor de moneda. La palabra castellana “salario” proviene del latín “salarium” que era la cantidad de sal (salarium argentum) que recibían los legionarios para conservar los alimentos.

El agua salada que surge de las fuentes llega a las plataformas de producción a través de una red de canales de madera. El sol y el aire hacen que el agua se evapore quedando sobre la plataforma la sal.

Agur Gandasegiko mozoiloak, agur!

Gandasegiko habia goxoan kume aroa eman ondoren hegan egiteko unea heldu zaizue. Txiki txikiak heldu eta, urteak joan urteak etorri, nerabezaroan sartzeko zorian zaudete. Irakurtzen, idazten ikasi eta … bizitzarako behar-beharrezkoak izango zaituzten oinarrizko abileziak eskuratzen lagundu zaituzte eskolak. Lan handia eginez helmugara heldu gara. Une goxoa, ospatu beharrekoa! Denok uretara!. Oporrak, Oporrak! Zuentzako eskola garaia bukatu da. Uda berezi honetan gozatu, atsedena hartu, … Opor bueltan motxila lepoan, hezkuntzaren bigarren mailara igo beharko duzue. Airera bota zaituztegu, hegan egin neska-mutilok! Etorkizunerantz egin hegan!

Besarkada bana!

 

Gandasegiko akuarelisten lehenengo urratsak.

“Bide luzeena ere lehenengo urratsarekin hasten da” esan omen zuen Lao- Tse-k txinatar filosofoak. Saiatzea, ahalegintzea … horiek ditugu bizitzan aurrera egiteko behar beharrezko jarrerak. Lehenengoa eta txikia izan bada ere esanguratsua izan da gure ikasleek eginiko lana. Maiatzaren hasieran, eskolako Kultur Astean, aukera ezin hobea izan genuen Marene  Lasagabasterren eskutik akuarela margozteko era ezagutzeko. Hilabete bat beranduago hona hemen bost eta seigarren mailakoek egindakoa … ikusi eta gozatu!

Para todo hay una primera vez. Experimentar, ensayar, esforzarse son verbos importantes que hay que conjugar en tiempo presente todos los días. “Hasta el camino más largo empieza con un primer paso”– dicen que dijo el mítico filosofo chino Lao-Tse. Este sabio nos invita a caminar, a emprender el viaje hacia el futuro. A primeros de Mayo, dentro del programa de la Semana Cultural, tuvimos la gran oportunidad de acercarnos al mundo de la acuarela. Un mes más tarde aquí tenemos estos pequeños y primeros pasos de nuestros alumnos y alumnas. ¡A verlo y a disfrutarlo!

Nahia eta Maitane “Bizkaidatz” literatura sariaren irabazle.

Argazkian dauden zortzi lagun horien artean Nahia Aldamizetxebarria eta Maitane Torrado, gure eskolako ikasleak, dauzkagu. Astelehenean jaso zituzten “Bizkaidatz Txikia” III. edizioaren sariak.

Bi idazlek hasitako kontakizunak garatu eta amaitzea zen parte-hartzailen erronka.  «El caso de sopapos y su banda de matones»(Laida Martínez Navarro) eta  «Paul eta sorginkeria-liburua»(Xabier Olasoren) ziren aurtengo proposamenak.

 Andoni Iturbe Kulturako zuzendari nagusiak, Foru Liburutegian  sariak banatzeko ekitaldian, parte hartu duten guztiak zoriondu zituen, eta, bereziki, edizio honetan saria lortu dutenak.

Lehiaketa orain dela hiru urte sortu zen, gazteenen artean idazteko eta irakurtzeko gogoa pizteko. Urterik urte, gehitu egin da partaide kopurua, aurtengo edizioan, 266 kontakizun aurkeztu dira; haietako 134, euskaraz.

Irabazleen ipuinak irakurri nahi:

Nahiaren lana

Maitaneren lana

Donostira ostera: portutik Ondarretara.

3.mailako ikasle eta irakasleok ostera ederra izan genuen astelehenean. Donostiara joan ginen bertan eguraldi bikaina egin zigun eta egun itzela igaro genuen.

Donostiara heldu eta zuzenean akuariumera joan ginen, bertan bisita gidatua izan genuen. Oso interesgarria izan zen. Lehendabizi, museoa ikusi geneuen, ostean kantauriko arrain eta itsas animaliak eta azkenik arrain tropikalak.

Donostiako Aquariumaren eraikina 1928koa da. Akuario izateaz gain museo bat da. Bertan, bisitariak aukera ezin hobea du gure itsas ondarea zein itsasgintzakoa ezagutzeko. Horren iragana eta oraina dugu ikusgai (itsas merkataritza, arrantza, euskal baleazaleak,…). Museoan Gipuzkoako Ozeanografia Elkartearen sorrera azaltzen duen gune bat dago, izan ere, aipatu elkartea Espainian lehenetakoa izan zen eduki ozeanografikoak aztertu eta hedatzen.

Informazio osoa: http://aquariumss.com/

Akuariuma eta gero, Oteizaren “Eraikuntza hutsa” eskultura ondoan hamabitakoa egin genuen.Ondoren, Ondarretako parkean bazkaldu eta Chillidaren “Haizearen orrazia” ikustera joan ginen. Itzel pasatu genuen olatuek sortzen duten haizearekin jolasten.

Ondarreta hondartzaren amaieran dago Haizearen Orrazia, Eduardo Chillida eskultore handiaren obrarik ezagunenetakoa da. 1977an sortu zuen. Arrosa koloreko granitozko terrazek eta harkaitzei lotuta itsasoaren kolpeei gogor eusten dieten altzairuzko hiru piezak osatzen dute. Bisitari asko erakartzen dituen lekua da, itsasoaren handitasunaz gozatzeko aukera ematen duen ingurune magikoa. Aparteko edertasuna hartzen du ekaitz egunetan, olatuek itsalabarra gogor astintzen dutenean. Gainera, tutu sistema baten bidez, olatuen indarrak eragiten duen haizea zulo batzuetatik irteten da soinu bitxiak sortuz. Olatu handiko egunetan, ikuskizuna are ederragoa da, haizea ez ezik ur zipriztinak ere irteten baitira zulo horietatik.

 

Urdaibai, hegazti migratzaileentzako babes eta atseden gune.

Kurtso bukaera heltzear gaude eta,ohi denez, ikasleekin txangoak egiten ditugu. Ekainaren 2 an, ostiralean, 2. mailakoekin Urdaibai Bird Center ezagutzera hurbildu ginen. Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren bihotzean kokaturik  hegaztiez eta horien migrazioez gozatzeko museo bizia da. Iparraldetik  hegoalderantz joan-etorriko bidaian Urdaibaiko paduran babesa eta atsedena topatzen dute hegazti migratzaileek. Bisita biziki interresgarria, umeengan jakinmina pizteko aproposa.

minigida_urdaibai_hegaztiak

http://www.birdcenter.org/

Bertatik, hamaiketako txiki bat egin ondoren Gautegiz Arteagako gaztelurantz abiatu ginen. Aintzinako dorrea berregitea, gaur egun ikus dezakeguna, agindu zuten Napoleon IIIak eta bere emazteak, Eugenia de Montijok  Bizkaiko Batzar Nagusiek beraien semea (Eugenio Bonaparte) bizkaitar izendatu zutelako (1856. urtean).

Gaztelua inguratu eta, autobusa hartuta, Gernikara joan ginen. Bizkaiko Batzar Etxean sartu ahal izan genuen eta … irtetzeko unean norekin topo egin? Hau bai ezustekoa!

Ibon Uribe, Galdakaoko alkatea, Gudrun Mosler-Törnström Europar Kontseiluko Toki eta Lurralde Aginteen Kongresuko presidentearekin zegoen Gernikako Batzarretxean.

Urdaibai Bird Center, castillo de Arteaga y Casa de Juntas de Gernika.

El viernes pasado nos acercamos al Centro de Estudio de Aves Migratorias de Urdaibai. Situado en el corazón de la Reserva de la Biosfera es un museo vivo para conocer y disfrutar de las aves migratorias. En su largo viaje anual, devida y vuelta, de norte a sur estas aves encuentran en el humedal de Urdaibai protección y descanso.

Trás comer un pequeño bocadillo nos dirigimos caminando hacia el castillo de Arteaga. Napoleon III y Eugenia de Montijo, emperadores de Francia mandaron reconstruir antigua torre par celebrar que las Juntas Generales de Bizkaia habian nombrado a su hijo (Eugenio Bonaparte) bizkaino de origen.

 Desde el castillo nos acercamos a Gernika para visitar la Casa de Juntas. Allí pudimos visitar la sala principal y … cuando salíamos para ver el árbol de Gernika …¡vaya sorpresa!. Nos encontramos con Ibon Uribe, alcalde de Galdakao, que acompañaba a Gudrun Mosler-Törnström, la presidenta del CPLRE Congreso de Poderes Locales y Regionales de Europa en su visita a Gernika.

Gandasegiko abesbatzak saio bikaina Gernikan.

Igandean, maitzaren 21 ean, Gernika-Lumoko Lizeo Antzokian ospatu zen Euskal Kantu Txapelketaren Bizkaiko finala. Aurreko astean Getxoko kanporaketan izan ondoren gure eskolako abesbatza final horretan partehartzera gonbidatua izan zen. Lau urtetik behin egiten den txapelketak Euskal kantagintza zabaltzea eta erakustaraztea du helburu. Halaber, kantatzeko zaletasuna piztea eta kantari berriak plazaratzea ere bilatzen du. Gure ikasleek saio bikaina egin zuten Gernikan eta hiru garaikur eskuratu zituzten: Kreazio lanarena ( “Ni naiz” kanta- Mikel Leibarrek, eskolako irakasleak, sortua), taldekakoa ( “Ni naiz” kanta) eta bikote gaztearena   (” Amets bat” kanta – Irune Azkuetak eta Naia Etxebarriak).

Euskal Kantu Txapelketa 2017

Oraindik jaio gabe nintzela / amatxoaren sabelean / ospitaleko bisita hartan /medikuak esatean: mutilbat izango duzu / abendu erdialdean / eskatu gabe ezarri zuten / nire rola gizartean.

Ni naiz  – Mikel Leibar

Amets bat izan nun / eztizko amets bat / zure besotan babesturik /maitasuna eskeiniz.

Alaitz eta Maider

Gandasegiko ikasleak “Bizkaidatz” literatura lehiaketan sariturik

Nahia Aldamizetxebarriak eta Maitane Torradok, Gandasegiko 6. mailako ikasleek, ” Bizkaidatz” haur literatura lehiaketan lehenengo sariak jaso dituzte. Sariak, Bizkaiko Foru Aldundiak antolaturik, Bizkaiko haur eta gazteen artean literatura sormena sustatzea du helburu.

Bi idazlek   (euskaraz eta gazteleraz) idatzitako kontaketak abiapuntu izanik, pertsonaiak eta egoerak errespetatuz, istorioak garatzeko eta amaiera emateko erronkari egin behar zioten partehartzaileek. Behean duzun loturan klik eginez irakurri ahal izango duzu Xabier Olasoren ipuiaren hasiera: ‘Paul eta sorginkeria-liburua’ eta Nahiaren lana.

Nahiaren lana

Nahia Aldamizetxebarria y Maitane Torrado, alumnas de Gandasegi, han sido las ganadoras de la tercera edición del concurso literario Infantil  ‘Bizkaidatz Txikia’. Este premio organizado por la Diputación Foral, pretende impulsar y promocionar la creación literaria de las niñas, los niños y jóvenes de Bizkaia.

 Los/as participantes afrontaban  el reto de desarrollar y concluir, adaptándose a los personajes y a las situaciones planteadas, los relatos de los que dos escritores han elaborado las primeras páginas. Haciendo klik en el enlace podrás leer la propuesta de Laida Martínez Navarro: ‘El caso de sopapos y su banda de matones’ y el trabajo de Maitane.

 Maitaneren lana

 

 

Kopla zahar eta berriak abestu genituen batera.

Zer Kultur Astea litzake kantaldirik gabekoa?. Ezin imaginatu!. Kantaldiak aukera ona eskeintzen digu kanta zahar eta berriekin gozatzeko. Josu ( bertsolaritza irakaslea) eta musikari bat (piano eta kitarra) emanaldiaren gidaria eta laguntzailea izan genituela saio ederra garatu genuen denon artean. Ehun ta hogei lagun baino gehiago, 5.eta 6. mailako ikasleak, elkartu ginen eskolako psikomotrizitate gelan, giro alai eta goxoan abesteko.

 

Elurrak joan direnean nire mendien artean / Eguzkia teloian atzekaldean da
Ateratzeko beldur da, beldur eszenikoa / Aspaldi antzeztu ez duen obra honetan

Izpi txiki txikiren bat agertuz doa gaurkoan/ Poztasun handi batek besarkatzen nau
Mesedez ozen esan negua joan egin dela / Nire arima hotzak ez du sinizten eta

Negua Joan da Ta .Zea Mays

 

 

Paristik gatozen artistak gara gu.

Pianoa jotzen dugu eta kitarra ere. Dantzan ere badakigu eta … zuek?. Artista hauek ez dira Paristik etorri, Galdakoan bertan bizi dira. Gure ikaskideak dira, gurekin ari dira ikasten Gandasegin.

Kitarra joleak, pianistak, txirulariak, abeslariak, dantzariak … artista tropel handia daukagu eskolan. Ikusi, ondorengo bideotan, Kultur Astean izandako emanaldia.

Haur Hezkuntzako ikasleen aurrean jardun ondoren goiko eskolan “bolo” bat zuten gure artistek. Intrumentuak harturik gorantza etorri ziren. Psikomotrizitate gelan lehenengo eta bigarren zikloko ikasleak zain zituzten.

Lau teilatu gainian / ilargia erdian eta zu / goruntz begira,
zure keia eskuetan / putzara batekin… putz!
Neregana etorriko da /ta berriz izango gara /zoriontsu
edozein herriko jaixetan.

Egun da Santi Mamiña / benetan egun samiña.
Goiko zeruan gorde dezala /luzaro neure arima.                                                                  Eta … Atletik-en himnoa abestu ondoren jailadia bere amaiera heldu zela uste genuenean… kapela buruan, bostgarren mailako dantzariak agertu ziren.

Zelai errean: Irakasleak garaile!

Ikasleak gogotsu aritu arren irakasleek  irabazi zuten “zelai errea” partidatan. Balorazioa labur laburrean: ikasleak: gogoa; irakasleak: profesionaltasuna; arbitroa: galduta ibili arren ez zuen eragin handirik izan emandako emaitzan. Kultur Asteko azken jarduera dugu ikasleak irakasleen kontrako partida. Aurten, bigarrenez, zelai errera jolastea erabaki zen. Seigarren mailako taldeetan kanporaketa bat egin ondoren gela bakoitzeko talde bat sailkatu zen irakasleen aurka jolasteko.  Irabazi ala galdu, lehia txanponaren bi aldeak ditugu. Garrantsitzua da oso galtzen eta irabazten ikastea. Bi kasuetan, emaitzaren gainetik, jokalarien arteko kiroltasuna nagusitu behar da. Denek, logikoa denez, irabazteko ahalegina egingo dugu bainan lehian ari garenez beste taldeak ere irabazteko aukera duela onartu behar dugu. Lehia bukatu ondoren bostekoa eman eta denak lagun.

Zelai errea: profesores/as 3 – Alumnos/as 0

A pesar de que los equipos de sexto pusieron mucho ánimo y jugaron bien el profesorado se impuso en los tres partidos de “Campo quemao”. Con esta actividad habitual, juego entre alumnos y profesores, se pone fin a la Semana Cultural. Tras una fase de clasificación un equipo de cada clase accedió a jugar contra el profesorado. Ganar y perder son las dos caras de la competición. Aprender a ganar y, sobre todo, a perder con deportividad es muy importante y un indice de madurez. Todas y todos jugamos para ganar pero hemos de aceptar que el otro equipo tiene el mismo objetivo. Acabado el partido nos damos la mano, nos felicitamos mutuamente y otra vez será.

Basauriko Mahai-tenis kluba eskolara etorri zitzaigun.

Aurten “mahai-tenisa” kirola praktikatzen hasi gara eskolan. Guraso elkartearen bitartez bi mahai eskuratzeko aukera izan dugu eta jolasteari ekin diogu gorputz hezkuntzako saioetan, atsedenaldietan eta denbora librean. Hobeto jolasteko gogoa, zaletasuna sortzen ari da gure neska mutilen artean. Hori dela eta, bultzakada bat eman nahian, Basauriko Mahai Tenisa klubako lagunekin harremanetan jarri ginen eta Kultur Astean gurekin izan ditugu. Kirol horren ezaugarriak eta oinarrizko arauak ezagutzeko aukera izan dute gure ikasleek lagun on hauen eskutik. Eskerrik asko.

El Club de Tenis de Mesa de Basauri ha participado en nuestra Semana Cultural realizando tres sesiones de animación sobre este deporte. Nuestros alumnos y alumnas han podido conocer, de primera mano, las características y las reglas básicas del tenis de mesa.

Jolasa: ikasteko, gozatzeko eta lagunak egiteko bide.

Jolasa umeen jarduera naturalena da. Kultur Astean, ohi denez, jolasari tarte garrantzitsu bat eman diogu. Lehenengo mailatik bostgarren mailara saio bana egin dugu. Txirrinak jo eta hirurogei ta hamar neska mutil baino gehiago, talde txikietan antolaturik, jolas txoko batetik bestera aritu izan dira atsedenik gabe.

Herri jolasak, kale jolasak, ekarri ditugu saio horietara. Betiko jolasak ditugu (gaurko materialaz moldaturik) guk, oraingo helduak, txikiak ginela gure lagunekaz herriko plazatan edo espazio libretan praktikatzen genituenak. Ezer gutxi behar genuen jolasteko. Kutxa bat eta soka bat … horra hor “gurdi bat”, orga lasterketak abian ziren nekatu arte. Dantza, trukemeak, iturriak, sokak, zankuak, punteria jolasak, … ordu bete luze gelditu barik!

Jugando aprendemos, nos divertimos, hacemos amigos y amigas.

El juego es la actividad más natural de la infancia. En nuestra Semana Cultural, como es natural, le hemos dado el lugar y el tiempo que se merece. Por niveles, de primero a quinto, hemos organizado sesiones de juego.

En esta Semana Cultural hemos organizado una sesión de juegos populares. Los juegos de calle, a los que los adultos de ahora jugábamos cuando eramos pequeños. Nos juntábamos en la plaza o en los espacios libres del pueblo y con muy poquitas cosas organizábamos los juegos. Una caja, una cuerda … y ya teníamos una carreta para hacer carreras.

Akuarela tailerra Marene Lasagabasterren eskutik.

Kultur Astearen programaren barruan 5. eta 6. mailako ikasleek aukera ederra izan dute akuarela mundua ezagutzeko Marene Lasagabasterren eskutik. Marene, Gandasegiko irakasle izateaz gain akuarelista da.Tailer didaktiko horretan akuarelaren hastapenak azaldu zituen Marenek eta ikasleek, behean duzuen “kantauri itsasoa” margolanaren prozesua zuzenean ikusi ahal izan zuten.

Kantauri itsasoa. Marene Lasagabaster.

Dentro del programa de la Semana Cultural de 2017 nuestro alumnado de quinto y sexto nivel tuvo la oportunidad de acercarse al apasionante mundo de la acuarela de la mano de Marene Lasagabaster. Marene es acuarelista y profesora del Colegio Gandasegi. En este taller didáctico Marene nos explicó los fundamentos básicos de la acurela y pudimos ver, en directo, el proceso de creacción de la obra: “Kantauri itsasoa”.

Akuarela

Pigmentoa goma arabiarrarekin aglutinatzen da disolbatzailea ura izanez. Gardentasun efektua bada akuarelaren elementurik garratsitzuena eta margozterakoan urak egiten dituen efektuak kontutan hartu behar ditugu. Margozteko, akuarela papera erabili behar da. Akuarela oso teknika berezia da. Akriliko edo oleo teknikan margoztu ondoren,  zuzendu ahal dugu, Akuareletan, berriz, bertatik bertara egin behar da lan, eta damutasunik gabe, ez baitago zuzenketarako aukerarik. Saio honetan, gure ikasleek nola erabiltzen den teknika ikasi dute materialak aztertzen eta nola egiten den prozesua kontutan hartuz.

Marene

Gandasegiko artistak txikien aurrean.

“debalde festa preparatzen det gogua dedan orduan”.

Festa prestatzeko dirua behar dela diote. Bai, holan izaten da gehienetan. Baina, gogua izanez gero milaka gauza egin ahal dira gure esku dauzkagun baliabideekin. Horrela egin diogu aurre aurtengo Kultur Asteari. Programa ederra prestau duguna: jolas eta kirol saioak, ipuin kontalariak ea idazleak eskolan, kantaldia, tailerrak, eskulanen erakusketa eta … gure artisten emanaldiak.

Gandasegin artistak baditugu: musikariak, abeslariak eta dantzariak. Tropela elkartuta Egiatik Gandasegi eskolara jeitsi ziren, pasa den ostiralean, txikien aurrean aritzeko. kitarra joleak, txirulariak, abeslariak, piano joleak, dantzariak … denak gogotsu aritu ziren artistak direla erakutziz.Hona hemen emanaldi horren erreportaia.

Etxeko hondakin organikoak ongarri bihurtu.

Zizareak lanean ongarria sortzen

Gaur, neska bat etorri zaigu gelara Bermi konpostagailuari buruz informazioa ematera. Lehenik Microsoft office batera sartu eta bertan soberako janaria nola konpostera pasatu erakutsi digu. Nahiko atal zeuden janaria konpostatzeko: beheko zatian ura, hurrengo atalean janaria zenbait zizarerekin (janaria poliki-poliki jan eta konposaketara iristeko), gorago janaria eta zizare gutxi batzuk eta azkenik tapa moduko bat, zizareei ez baitzaie eguzkia eta argia gustatzen. Uraren eta taparen kutxa zabaletan izan ezik zuloak zeuden, zizareak bertatik pasatzeko. Geroago, kutxa zabal batzuk banatu eta konposta zizareekin bota zuen bertara. Noski, ez ditugu zizareak eskuarekin ikutu, neskak eman dizkigun eskularru batzuekin baizik.

Gelakide gutxi batzuk ez dute konposta ikutu nahi izan, nazka ematen zielako baina argi eta garbi ikusi ahal ziren zizareen arrautzak. Jolas batera ere egin dugu taldeka: zizareen hamar arrautz aurkitu behar ziren.
Azkenik, jolaserako erabilitako kutxa zabalak hartu eta bertan gure konpost ontzia egin dugu. Lehen kontatutako modu berean: lehenengo kutxan ura, bigarrenean janaria zizareekin, hirrugarrenean janaria zizare gutxirekin eta azkenik tapa.
EGIA ESAN, NAHIKO INTERESGARRIA IZAN DA (NIRETZAT GUTXIENEZ) ETA ASKO IKASI DUGULA USTE  DUT (Ione, 6.C)

Ibaizabal saskibaloi taldekoekin olgetan.

Ostegunean, goizean goiz, Galdakaoko saskibaloi taldeko bost kide etorri ziren eskolara. Saskibaloirako zaletasun handia dago gure herrian eta horren fruitua “IBAIZABAL” kluba da. Aurten nesken taldeak denboraldi oso ona egin du eta lehenengo mailara igotzeko kanporaketan parte hartzeko urrats batera gelditu da.

Handiak, indartsu eta trebeak dira sakibaloiko jokalariak baina haiek ere umeak izan dira. Txikiak zirela saskibaloian jolasteko aukera izan zuten eta, urteak joan urteak etorri, goi mailan jolastera iritsi dira. Egun, eskolan dauden neska mutilen artean etorkizuneko jokalaririk izango ditugu?. Auskalo !. Umetan olgatzea, ondo pasatzea, dugu helburu nagusia. Gerokoa, gerorako. Zer ondo izan ginen Ibaizabal taldeko lagunekin. Eskerrik asko gugana etortzeagatik!

Nagusiak eta txikiak elkarrekin olgetan.

Jolasa haurren jarduera naturaleena da, ikasteko eta Mundua ezagutzeko baliabide ezin hobea. Nork bere burua, gorputza, gaitasun fisikoak eta abileziak ezagutzeko eta hobetzeko aukera eskaintzen digu jolasak. Ezer gutxi behar da jolasten hasteko: gogoak eta … lagunak. Lehen, herrietako eta auzoetako plaza edo espazio irekietan, adin guztietako umeak elkartzen ziren jolasteko. Txikiek nagusiengandik kale jolasak, herri jolasak, ikasten zituzten, elkarrekin aritzeko ez zegoen adin mugarik izaten. Aintzinako ohiturak gogoan, gure eskolako nagusiak txikiekin jolastera jeitsi ziren astearte arratsaldean. Txokor bilketa, zaku lasterketak, zankuetan ibili, soka saltoka, Pondas ( boloen jolasa), kontrabandisten karrerak eta sokatiran aritu ziren ordu “labur” batez.

Elkarrekin jostatuz, elkarrekin gozatuz!

Kultur astea: lau egun kultur ekitaldiz beteta.

Jolasak, kirolak (mahai tenisa, saskibaloia ), ipuin kontalaria, kantaldia, idazleekin solasean, tailerrak, musika, antzerkia, dantza,… egitarauan ikus dezakezuenez kultura esparru guztietan murgilduko gara aurtengo Kultur Astean, XXV. na, hain zuzen  ere.

Egitaraua: Osasun eta kultura astea 2017

Gandasegiko mozoilo kumeak euskararen alde KORRIKAn.

Hizkuntzaren malabaristak, akrobatak , trapezistak, herri honen ilusionistak … bidera atera gara, mundura atera gara, herriz herri igaroko gara!

Bat, izan bat, egin bat … egin dezagun bat euskararen alde.

Gandasegiko kumeak bidera atera gara, herrira atera gara, bat izan gara … euskararen alde!

 

Apirila, liburuen hila ! ¡Abril, el mes de los libros!

Apirilaren 2an, Hans Christian Andersen danimarkar idazlearen omenez, Haur Liburuaren Nazioarteko Eguna ospatzen da Mundu osoan. Urtero haur eta Gazteen Liburuen Elkarteak herrialde bat aukeratzen du egunaren babeslea izateko. Honek bere herrialdeko idazle bat eta ilustratzaile ezagun bat hautatzen ditu mundu osoko haurrei bidaltzen zaien mezua eta kartela egin dezaten. Aurtengo mezua  Sergey Makhotin errusiar idazleak idatzi du eta kartela  Mikhail Fedorov marrazkigileak.

 El día 2 de abril, en memoria del escritor danés Hans Christian Andersen, se celebra el Día Internacional del Libro Infantil. Cada año se elige a un país y este selecciona a un escritor/a y a un  ilustrador/a  para que elaboren el mensaje y el cartel que se distribuye por todo el mundo.El mensaje de este año es del escritor ruso Sergey Makhotin y el cartel del dibujante Mikhail Fedorov.

Hazi gaitezen liburuekin

Haurtzaroaren hasieran maite nuen etxeak eraikitzea bloke eta mota guztietako jostailuak erabiliz.Teilatuaren ordez, sarri erabiltzen nuen haurrentzako liburu irudiztatu bat. Ametsetan etxeraino igotzen nintzen, pospolo kaxaz egindako ohean etzan eta hodeietara edo zeru izartsura begira egoten nintzen, betiere gogokoen nuen ilustrazioaren arabera egoten zen.

Crezcamos con los libros

En mi más tierna infancia me gustaba construir casitas con bloques y todo tipo de juguetes, solía usar como tejado libros infantiles ilustrados; en sueños, subía hasta el interior la casa, me acostaba en la cama hecha con cajas de cerillas y contemplaba las nubes o el cielo estrellado, todo dependía de la imagen que más me gustase.

Mezu osoa irakurtzeko egin klik ondorengo loturan: Haur Nazioarteko Liburuaren eguna.

Basket Ibaizabal Saskibaloia Gandasegin: “Taldea da jokalaririk hoberena”.

“Taldea, taldea”– erantzun zuten jokalariek eskolako ume batek “zein den jokalaririk hoberena” – galdetu zienean. Basket Ibaizabal Saskibaloia taldeko kideak izan ziren Gandasegi eskolan, atzo, 6. mailako ikasleekin berbetan.

Koordinatzaileak (Ibon Lopez de Letona) , entrenatzaileek (Estitxu Ibarretxe eta Aritz Duro ) eta sei jokalarik( Achiri Ade- Estatu Batuetakoa-, Berta Dalmau- Kataluniakoa-, Claudia Aponte- Paraguaikoa-,Araia Peña- Gernikakoa-, Ainara Ramasco eta Miren Aguirregoikoa, Galdakaoztarrak), solasaldi goxoan taldearen berri eman ziguten. “Kiroletan, bizitzan bezala,  helburuak lortzeko ahalegindu behar gara. Talde kiroletan, talde lana egin behar da. Denok batera jo behar dugu helburuak lortzeko. Gure lehenengo helburua ondo jokatzea zen. Hori lortuta, gorago jotzeko unea heldu da”.

Nork bere burua aurkeztu eta bakoitzaren ibilbidea  ( non jaio, zein herritan eta taldetan jokatu, …) ezagutzeko aukera izan genuen. Emakume kirolari profesionalen bizi modua: ikasketak, lana eta kirola aldi berean egitearen zailtasunak; etxetik kanpora joan behar izatea, elkarrekin bizi izatea … horretaz guzti horretaz mintzo zuten Ibaizabalekoek.

Egun Galdakaoko taldea bigarren mailan dago eta pasa den larunbateko partida irabazi ondoren Katalunian jokatuko behar izango du asteburu honetan “Joventut les Corts” taldearen aurka. Irabaztekotan  Play off-eko ligan sartuko dira. Liga horretan zortzi talde izango dira bi taldetan antolaturik. Talde bakoitzeko lehenengo biek azken kanporaketa jokatuko dute irabazleak lehenengo mailara igoko delarik.

Tipi-tapa, tipi-tapa … abian da 20. KORRIKA.

Bat, izan bat, egin bat. / Bat zuk eta bat nik, denok bat / bat eta batzuk gara / hona -hara / euskara bat, mundu bat.

Atzo, arratsaldeko 5 etan, martxan jarri zen Otxandion 20. Korrika. Hamar egunez, gelditu gabe, euskararen aldeko lasterketa erraldoia Euskal Herriko geografia zeharkatuko du. 2.500 kilometro egin ondoren  Irunean bukatuko da apirilaren 9 an. Galdakaotik apirilaren 7an igaroko da arratsaldeko 4 rak aldera.

 

…bidera atera gara, mundura atera gara, herriz herri igarako gara! Egin bat, kantazazu gurekin, egin bat euskararen alde!

http://www.korrika.eus/

Julene andereñoari agur beroa.

Azkenean heldu zitzaion erretiro hartzeko unea gure Julene maiteari. Gandasegi Eskolan bere lankide izan garenok elkartu ginen, pasa den astean, merezi zuen moduan ospatzeko. Alai eta gazte agertu zitzaigun Julene eta, nola ez, erabat unkiturik bere omenez egindako bertsoa abestu egin genionean. Animo Julene! Maletak hartu eta Munduari bira bat, bi, hiru eman! Munduko bazter guztiak dituzu zain! Bidaia onak egin eta … ez ahaztu postalak guri igortzea.

Julene agerikoa / zugatik daukagun poza / inbidia dugula be / esateko ezin lotsa.

Bikote, ama, langile / zure etxeko ahotsa / ta irakaskuntzan ere / izan duzuna morrontza.

Lan nahiko egin duzu ta /orain behar duzu goza / liburu eta bertsoak / neurri luze edo motza / ondo pasatzeko ere / ia zaren hain zorrotza, / jaso ezazu bihotzez / zure lankideen aitortza.

                                            Egilea: Josu Telleria

                                                    Doinua: Habanera

Bertsoa pdf.an: Julene

Erriberako Mertatuan eta Euskal Museoan izan ginen.

Pasa den ostiralean, martxoaren 3 an, 5.mailako ikasleak Bilbora joan  ziren Erriberako merkatua eta Euskal Museoa ezagutzera.

Egun, gure erosketa gehienak ( arraina, haragia, fruita eta barazkiak, …) herri guztietan, perretxiko lez, sortu diren “Supermerkatuetan” edo /eta denda txikietan egiten ditugu. Hainbat herritan, ordea, eta Bilboko Erriberakoa adibide ezin hobea dugu, bestelako merkatu edo “plaza” bizirik dauzkagu ondino.

Aintzinean Erriberako Merkatua dagoen lekua “plaza nagusia” izenez ezagutua izan zen. Bilbo inguruko baserritarrak eta merkatariak bertara hurbiltzen ziren eguneroko salerosketak egitera.

Urteak joan urteak etorri, saltokiak teilatupean jarri zituzten eta XIX. mendean eraikuntza metalikoa eraiki zen (lehenengo merkatua). Egungo merkatua Pedro Ispizua Arkitektoak disenatu zuen eta 1929.urteko abuztuaren 22an inaguratua izan zen.

Informazio gehiago nahi baldin baduzu egin klik ondorengo loturan: Erriberako merkatua.

Merkatutik, Bilbo Zaharraren barrena, Euskal Museora.

Erribera kalea gurutzatu ondoren Erronda kaletik Unamuno plazara abiatu ziren gure ikasleak. Plaza horretan Euskal Museoa daukagu.

Arkeologia eta Etnografia museoak zirenak 1923. urtean elkartu ziren egungo Euskal Museoa eratuz. Museoak Bizkaiko aintzinako aztarnak eta gure herriko bizimoduen bildumak batzen ditu.

Euskal Museoa

Gandasegiko kumetxoek inauteriak ospatu zituzten.

Klin,Klan! Klin,Klan! euri tantak, euri tantak! Klin,Klan! Klin, klan! euri tantak  patioan! Txirimiri goxo eta alaiagaz hasi ziren aurtengo inauteriak Gandasegin. Bi urtetako neska-mutilek, euri tantaz jantzirik, Euskal Eurian bizi garela ekarri ziguten gogora.

Gure umetxoak handitan, zer izango dira? Auskalo! Denetarik izango dugu. Norberak bere bidea egin behar izango du eta zeregin horretan eskolak lagunduko dio. “Infiniturantz eta hurrunago ere!”– zioen Buzz Lighyear-ek, Toy story filmaren pertsonaiak. Guk ere ez dugu mugarik. Gure hiru urteko haurtxoen artean Marte bisitatuko duen astronauta dago, dudarik gabe. Gandasegitik izarretara!

Parrandatan, festatan musika ezinbestekoa dugu. Guk, Gandasegiko lau urteko neska mutilok, txaranga bat osatu dugu inauterietarako. “lau,lau,lau sardina bakalao txaranga”. Danborrak, turutak, saxofoiak prest! Zuzendaraiaren esanetara! Aurrera! “Anteron txamarrotia, Sinkerren bibotia. Haretxek ei dauko, ei dauko, preso tximinoia.

Wally famatua Gandasegira etorri omen da eta bost urtekoen artean ezkutatu egin da. Nor ote da? Ea gai zaren gure neska-mutilen artean aurkitzeko?. Ez da lan erreza izango. Denek Wally dirudite baina, ondo dakizun lez, bat baino ez da. Topau Wally!

Bideo guztiak Haur Hezkuntza blogean ikus ditzakezu, egin klik ondorengo loturan: 

https://gandasegihh.wordpress.com/

2017 ko aratusteak, inauteriak, karnabalak. Jai handia Gandasegi eskolan.

Aurtengo inauterietan, Fhileass Fogg-ek*moduan (“Munduari buelta laurogei egunetan” Julio Verne-ren nobelaren pertsonaia), Gandasegikoek Munduari bira arina eman diogu hainbat herrialdetan geldialdiak eginez.  Hawaiin hasi eta Zelanda Berrian bukatu genuen bidaia ozeano, ibai handiak eta mendilerroen mugak gaindituz.

El Carnaval de 2017 ha sido un alegre viaje a lo largo y ancho del Mundo. La aventura empieza en  Hawaii y acaba en Nueva Zelanda. Atravesamos océanos, ríos y montañas para visitar pueblos y conocer sus costumbres,  música y danzas.

Aloha Hawaii !!! Hawaii paradisuko irlatan hasi zen gure bidaia. Bertoko lagun goxoak ezagutu eta haiekin dantza egiteko aukera izan genuen. Leku zoragarria! Egunen batean itzuliko gara. Aloha lagunok!

Pazifiko ozeoanotik ekialdera nabigatuz Kalifornia aldera heldu ginen. Bertan, indio eta bakeroekin dantza egin  genuen. Eskutik helduta “Make love not war” oihua bota genuen airera.

Hegoalderantz jo genuen eta Ibai Handiarekin (Rio Bravo) egin genuen topo. Ibaia zeharkatu genuen eta, Munduan eraiki nahi diren harresiak apurtuz, herrialde zoragarri batera heldu ginen, Mexikora. Gora Mexiko!

“Mexiiiiiiiiiiikoooo” oihuarekin batera izugarrizko jauzia emanez … Txinan agertu ginen. Dragoi- herensuge batek orain dela gutxi hasi berria den “suzko oilar gorria”-ren urtearen jaira gonbidatu gintuen. Txinatarrentzak, urtarrilaren 28 hasi zen urtea, 4.714.a da.

Txinatik, Himalaya mendikate erraldoiaren gainetik hegan eginez, gertu dagoen India herrialdera heldu ginen. Bombay-n koadrilla eder bat topa genuen Bollywod-en erara dantzatuz. Haiekin bat egin genuen, nola ez!

Eta azkenik, kontinente eta ozeanoen gainetik hegoalderantz jo genuen  Zelanda Berriara heltzeko. Bertako lagunak genituen zain, maoriak. Ohi denez Haka izeneko dantzarekin ongi etorri eman ziguten.

Haka gerra dantzaren ostean bertako dantza alaia eskeini ziguten. Maori lagunekin Munduan zehar egindako bidaia bere amaiera heldu zen. Atsedena hartuta, martxoaren lehenean, indarberriturik itzuliko gara eskolara.

 

Eskolako elkarbizitza denon esku dago.

Pasa den astean, Otsailaren 22 an, eskolako bizikidetza behatokiaren ohiko bilera izan zen. Oraingo honetan berezia izan zen zer Behatokiko partaideaz gain “ikasle laguntzaileek” ere hartu baitzuten parte bileran.

Euskal eremuak, atsedenaldietan euskararen erabilera sustatzeko ekimena, eta “ikasle laguntzaileek” egindako lanaren balorazioa zeuden mahai gainean.

Patio osoa “euskal eremua” izanda arreta berezia jarri nahi izan dugu zenbait jolas eremu txikietan ( Dantza, Jolas eta Mahai tenis txokoetan, hain zuzen ere). Hiru txoko horietan euskararen erabiliera behatu eta bultzatu nahi izan dugu azken bi hilabeteotan. Inauteriak eta Aste Santua bitartean jolas txokoan, saskibaloia eta kolunpio eremuetan egingo da aipatutako lana.

Bai ikasleek bai zuzendaritzako partaideek balorazio oso positiboa egin zuten egindako lanaz ikasle laguntzaileen partehartzea eta ahalegina goraipatuz. “Elkarlanaren bitartez ezarritako helburuak lortzen ari dira. Umeek izugarrizko lana egiten ari dira. Zoriondu beharra dugu.”

La convivencia en la escuela es cosa de todos/as.

El pasado miércoles, 22 de febrero, tuvo lugar la habitual reunión  del observatorio de convivencia escolar. En ella se realizó una valoración del proyecto “euskal eremuak” (iniciativa puesta en marcha para impulsar el uso del euskara en los recreos) y del trabajo realizado por los/as alumnos/as ayudantes.

El euskara es la lengua de relación en todo el recinto escolar. Con el proyecto de “euskal eremuak” queremos prestar especial atención a su uso en los espacios de juego. En estos dos últimos meses hemos observado e impulsado su uso en los txokos de danza, juegos y tenis de mesa. Entre los Carnavales y Semana Santa seguiremos con esta tarea en el txoko de juegos y en los espacios de baloncesto y los columpios.

Los/as representantes de los/as alumnos/as y el equipo directivo hicieron una valoración positiva de la iniciativa y del trabajo realizado por el grupo de “ikasle laguntzaileak”. Las niñas y niños están haciendo un gran trabajo y se están logrando los objetivos programados.

5. mailakoek “Santa eskea”-ren koplak abestu zituzten zuzendaritza aurrean.

Etxerik etxe kantari eta eskean joatea ohitura oso hedatua dugu Euskal Herrian. Aintzinean, Santa Ageda bezperan egiten den moduan, gazteak elkarten ziren baserriz baserri kopla kantuan joateko. Etxekoek jan edariekin hartzen zituzten, neguko egun ilun eta tristetan giro bikaina sortuz. Ohitura hau herri batzuetan Gabonetan egiten da, beste batzuetan Eguen Zurin ( Inauterietan), Santa Agedan, eta baita herriko jaietan ere.

Guk, Gandasegiko 5. mailako ikasleek, Eguen Zurin (inauterietan) “Santa Eskea” ohitura zaharra eskolara ekarri  dugu eta zuzendaritzara joan gara gure aldarrrikapenak kantatzera. (Josu- Bertsolaritza irakaslea).

5.A taldea:neguko-santa-eskea

La costumbre de salir en cuadrilla a cantar y pedir a los/as vecinos/as, asociada al santoral o a las fiestas, está muy arraigada en Euskal Herria. En Galdakao, como en muchos otros pueblos , solo se conserva el realizarlo en Santa Ageda. El invierno era una estación muy propicia para esta actividad. En algunos pueblos se realiza en Navidades, en otros en Carnavales (jueves gordo), en Santa Ageda, en las fiestas locales. Los jóvenes  cantan a sus vecinos/as ( de caserio en caserio en el medio rural) alegres coplas y estos/as les obsequian con viandas y bebida.

Nosotros/as   hemos querido traer esta costumbre a nuestra escuela y,como podéis ver en los videos, nos hemos acercado a la puerta de la “Dirección” a cantar nuestras reivindicaciones.

5.B taldea: neguko-santa-eskea_2

5.C taldea: gure-santa-eskea

2017ko “Santa Ageda” eguna Gandasegi eskolan.

Goizean goiz, aurreko urteotan bezalaxe, Gandasegikoak elkartu gara, ohitura zaharrari eutsiz, “Santa Ageda” ospatzeko. Kantak dioen moduan Euskal Herriko eguna da Santa Agedarena. Herri guztietan lagun taldeak, aurreko gauan, ateratzen dira kalera kantatzera. Aurten eskolan, gaurkoan, San Blas egunean atera behar izan gara bihar larunbata delako. Makilak eskuan, erritmoa jarraituz, gogor astindu dugu lurra esna dadin. Neguko egunak motz eta ilunak dira. Aurten euri gutxi eta hotz handirik ez. Dena den ondino neguaren erdian gaude. “Kandelaria hotz, negua motz. Kandelaria bero, negua gero” – dio kandelaria eguneko kantak. Horren arabera neguko egunak izango ditugu aurrean, hotz eta euritsuak, udaberria heldu baino lehen. Bitartean, ” zoriona eta osasuna opatzen diogu elkarri” Santa Ageda egunean.

El domingo es el día de Santa Ageda. Hoy, viernes, día de San Blas, la comunidad escolar de Gandasegi se ha reunido para celebrar este día tan importante en la cultura tradicional de Euskal Herria. Con las “makilas” en la mano, siguiendo el ritmo, hemos golpeado la tierra para que despierte del largo sueño del invierno. Estamos en la mitad de esta estación en la que, este año, la lluvia ha sido escasa y pocos los días de frio. El saber popular nos dice que el invierno todavía no ha pasado y que vendrán días de lluvia y frio antes de la primavera. Mientras tanto nos deseamos felicidad y salud en el día de Santa Ageda.

“Tic tac Alice” and “Gulliver”.

Theatre has always been a creative way to educate people, especially children. This art has been existing ever since the time of Aristotle and it has never failed to give knowledge and enlightenment to its audience. It is entertaining, informative, and dynamic. It is the most suitable medium of learning especially for children who loves hearing music and seeing movements, and colors.

On the 18th of January, the students from primary 1 to 6 went to the culture centre to watch plays by Forum Theatre & Education. This company aims to promote theatre as a tool to learn English in a fun and motivational way. Watching the plays were a part of the English subject of the students in Gandasegi.

For primary 1, 2, and 3, they watched “Tic Tac Alice”. This story follows the adventures of a girl named Alice to a place called Wonderland. Since the play was interactive, some students went up to the stage to help Alice solve problems.

As for the primary 4, 5, and 6, the play they watched was Gulliver. This story tells the adventures of a doctor from England and his struggles and encounters on the different places he went to. It started with a song about the Sea Museum sang by two sailors. In the Sea Museum, they showed the different kinds of treasures they have from different stories such as Titanic, The Lost Empire of Atlantis, and the Loch ness monster.

https://gandasenglish8.wordpress.com/

 

Antzerkia hezkuntzarako baliabide ezin hobea da. Aristotelesen garaitik datorkigun arteak  ezagutza hedatzeko balio izan du ikusleen gozamena helburu nagusia duelarik. Umeentzako ekintza atsegingarri, dinamiko eta hezigarri da antzerkia.

Pasa den urtarrilaren 18 an gure ikasleek antzerkira joan ziren. Torrezabaleko kultur aretoan Forum Theatre& Education taldearen eskutik “Tic tac Alice” eta “Gulliver” antzezlanak ikusi ahal izan zituzten. Talde honek ingelesa ikasteko tresna gisa erabiltzen du antzerkia.

“Tic tac Alice” lanaren bitartez gure ikasleak Alicerekin, Lewis Carroll-en pertsonaiarekin, herrialde miresgarrian murgildu egin ziren. Harekin bat egin zuten bere bidaian sortutako arazoei aurre eginez.

Eskolako nagusiek “Gulliver” antzezlana ikusi zuten. Historio honek munduan zehar mediku baten bidaiak kontatzen dizkigu. Itsas Museoaren aurrean bi marinel daukagu kantari. Museoan altxor asko daude gordeta: Titanic itsasontziaren istorioa, Atlantida inperio galduarena, Ness lakuaren munstrorena,…

El teatro siempre ha sido una forma creativa de educar. Este arte ha existido desde los tiempos de Aristóteles y ha provisto de conocimiento y diversión al público. Es entretenido, informativo y dinámico.

El 18 de enero, nuestros alumnos/as fueron al centro de cultura de Torrezabal a ver dos obras de teatro en ingles. El grupo Forum Theatre & Education promueve el teatro como herramienta de aprendizaje del inglés, de una manera divertida y motivadora.

Los niños de primero, segundo y tercero de primaria vieron la obra “Tic Tac Alice”. Esta historia cuenta las aventuras de Alicia, el famoso personaje de Lewis Carroll. Nuestros niños y niñas acompañaron al Pais de la Maravillas y le ayudaron a resolver sus problemas.

Los niños de cuarto, quinto y sexto de primaria vieron la obra “Gulliver”. Esta historia cuenta las aventuras de un doctor inglés en sus viajes por el mundo. La obra empieza con una canción sobre el Museo del Mar, cantada por dos marinos. El Museo del Mar guarda  tesoros e historias: el Titanic, El Imperio Perdido de la Atlantida o el Monstruo del lago Ness,…

“…eta negua heldu da”. Eskolan ez da beti jai!

Heldu zaigu negua eta harekin batera hotza eta euria. Gurean gehienetan, berri eder, baikor eta  alaiak izaten baditugu ere, beti ez da horrela izaten.  Oraingoan, kexa batekin gatozkizue, gure lankideak diren Gorputz hezkuntzako irakasleek ekarria.

Klase eman nahi eta ezin!

Gandasegi (Egia) ikastetxeko instalazioak, txiki geratu zitzaizkigun aspaldi. Maila bakoitzean 3 gela ta 400 ikasletik gora ditugu Egian. Aterpe bakarra dugu saioak eta atsedenaldietarako. Espazio irekia, iluna, hezea… Gorputz Hezkuntzako saio gehienetan talde bi  elkartzen dira eremu horretan. Batzutan,  jolastorduarekin partekatu behar izaten dute. Guzti honi aurre egiten diote ahalik eta hoberen. Baina,  euria egiten duenean, ezinean ibiltzen dira saioa emateko. Ura alboetatik sartzen da, jolas eremuko ertzak eta inguruak bustiz. Pasadan astean, esaterako, euriak eta haizeak bat egin zutenez, 3 egunetan ezinezko egin zitzaien  klase ematea, zoru osoa blai egon bait zen. Egun horietarako prestatutakoa alde batera utzi behar jolas eremua ezegokia eta arriskutsu bihurtu zelako.  Beste batzutan, mikroklima edo gertakari atmosferiko azaltzeko laborategi bilakatzen da gure patio. Gau hotza igaro ostean, kondentsazioa dela eta, kanpo aldean eguzkiak jotzen duen bitartean “aterpean” euria ari du.

Gandasegi-Egia: patio frio, mojado, peligroso …

Reflejar, contar, el día a día de la vida escolar es la tarea de este pequeño blog. Hoy recogemos una queja de nuestros compañeros de Educación Física que quieren dar a conocer a la Comunidad escolar las condiciones en las que se desarrolla su trabajo.

En nuestro centro (Egia) tenemos tres clases en cada curso y más de 400 alumnos/as. Las instalaciones deportivas y de recreo no son suficientes y no reúnen las condiciones adecuadas. Solo tenemos un espacio cubierto para dos grupos (20×20= 400 metros cuadrados para 20/25 niños/as) y, en varias sesiones, se ha de compartir con el recreo de otros grupos. Es un espacio abierto, oscuro y húmedo en el cual entra la lluvia reduciendo el espacio de juego y haciéndolo peligroso. La pasada semana la lluvia y el frio  que determinan el estado de las instalaciones nos obligaron, en tres días consecutivos, a reprogramar el trabajo pues todo el patio estaba totalmente mojado.

Otros días el frío convierte a nuestro patio en un excelente laboratorio para explicar el fenómeno atmosférico de la lluvia. El aire húmedo en contacto con la estructura metálica del techo se enfría hasta condensarse y podemos ver como llueve sobre nuestras cabezas mientras en el patio no-cubierto luce el sol.

 

“BAT ZUK”. Korrikarako motorrak berotzen.

Datorren udaberrian zeharkatuko ditu KORRIKAk (Euskararen aldeko lasterketa erraldoia) Euskal Herri osoko bideak eta errepideak, martxoaren 30etik apirilaren 9ra bitartean. Otxandiotik Iruñera joko du 20. KORRIKAk. Hamar egunetan “Tipi-tapa, tipi-tapa”, atsedenik hartu gabe, egunez eta gauez, eguzkipean zein euripean, korrikalari suge koloretsuak Euskal Herriko milaka herri zeharkatuko ditu.

Informazio osoa: http://www.korrika.eus/

Hizkuntzaren malabaristak, akrobatak, trapezistak, herri honen ilusionistak… bidera atera gara, mundura atera gara, herriz herri igaroko gara!

Bat, izan bat, egin bat, Bat zuk eta bat nik, bat, denok bat, bat eta batzuk gara, hona-hara, euskara bat, mundu bat.

Zirkorrika kantaren letra, egin klik  ondorengo loturan:

zirkorrika_hitzak_fitxa_pdf

Korrika ( la carrera popular a favor del euskara) llega a su 20ª edición. Durante 10 días sin descanso, de noche y de día, bajo el sol o la lluvia, la carrera recorrerá, de norte a sur y de este a oeste, cientos de pueblos de Euskal Herria. El día 30 de marzo partirá de Otxandio para acabar, el día 9 de Abril, en Iruña (Pamplona).

2016 ko Gabon jaia, Gandasegi eskolan.

Gurutzeko plazan bilduta, Eskolako komunitate osoak ospatu zuen herenegun, abenduaren 23 an, aurtengo Gabon jaia. Ohi denez, ikasleak,irakasleak, gurasoak eta familiak elkartu ziren Olentzeroari ongietorria emateko eta elkarri jai zoriontsuak opatzeko. 11:30 aldera, goiko ikasleak ondo lagunduta, heldu zen plazara Olentzeroa . Lekua hartuta “Horra! Horra! Gure Olentzero” kantatu zuten denok batera. Ondoren zikloka abesti bana kantatu zen eta “Hator,hator” abestuz amaia emon zitzaion jaiari. Giro ederra, koloretsua, ezinhobea, hiruhilabete luze honi agur esateko. Atsedena hartuta, urtarrilaren 9 an, indarberriturik itzuliko gara eskolara. Jai zoriontsuak izan!

Toda la Comunidad escolar de Gandasegi se reunió el viernes para celebrar la fiesta de Navidad. Sobre las 11:30 llegó a la plaza, en la que lo esperaban los/as pequeños/as de la escuela,  el Olentzero acompañado por los/as alumnos/as de Egia. La fiesta dio comienzo con la canción “Horra!Horra! gure Olentzero”. Después, cada ciclo cantó una canción y, para finalizar, nos unimos para cantar “Hator,Hator”. Con esta entrañable fiesta damos por finalizado el trabajo de este largo trimestre. Tras las vacaciones, con nuevas fuerzas, volveremos a la escuela el 9 de Enero. ¡Felices fiestas!

Horra! Horra! Gure Olentzero, pipa hortzetan duela…

Haurreskolako txantxangorritsuak  kantari: 

Lehenengo ziklokoak: “zart eta kris” kanta.

Bigarren zikloko neska-mutilak: “Gabonetan, Gabonetan”

Hirugarren zikloko ikasleak: “Alaken, alaken”

Din-Don-Dan Gabonak dira.

Hator, hator mutil etxera, gaztaina ximelak jatera. Gabon gaua ospatutzeko aitaren eta amaren ondoan. Ikusiko duk aita barrezka amaren poz ta atseginez.

Olentzero eta Mari Domingi menditik eskolara.

Gabon oporrak heldu zaizkigu, azkenean. Horren berri ematera etorri ziren atzo, abenduaren 23an, Mari Domingi eta Olentzero. Bederatziak eta laurdenetan, txirrinak jotzear zegoela, agertu ziren biak aldapan behera.

Eskolako sarreran ongi etorri beroa eskaini ondoren barrura sartu ziren. Liburutegian eskolako txikiak zain zituzten. Hau poza!!!. Horra! Horra! gure Olentzero!

 

5. mailakoak Gabonetako koplak eta bertsoak kantari.

Oporrak heldu dira

5.B taldea. Doinua: Ikusi nuenean.

Oporrak heldu dira / gaude oso pozik / familiarekin gaude / ez dugu klaserik.

Gabonekin batera / Olentzero dator / Mari Domingirekin / biak jator jator.

Gabon gauean denak / afari gozua / turroia jaten dugu / eta mariskoa.

Gabon zaharretan denak / mahatsak eta jaia / din,dan,don entzun eta / da urte berria.

  Gabonekin batera oporrak badatoz

                 5.A taldea. Doinua: Elurra teilatuan.

Gabonekin batera / oporrak badatoz / datorren urtera arte / berriro ez gatoz. Bazkari, afariak / bankete handiak /familia elkartuta / bonboi ta turroiak.

Rau,rau, rau / rakataplau / Hau dok umorea / utzi alde batera euskaldun jendea.

Hogeitalau gauean / Olentzero dator / opariak ekartzen / portatzen da jator. Bi mila ta hamaseia / bukatzera doa / eta hamazazpia / heltzeko gogoa.

Rau,rau, rau / rakataplau / Hau dok umorea / utzi alde batera euskaldun jendea.

Gabonetako bertsoa 

5.C taldea.Doinua:Olentzero.

Osaba, izekoak / ta aiton amonak / bazkari, afariak /dira oso onak/ gure artean opari / jolas eta bromak / guri asko gustatzen / zaizkigu Gabonak.

Knowing Riann, English Conversation assistant / Riann ezagutzen, Ingeles irakasle laguntzailea.

My name is Riann Montero. I am from The Philippines. I live in Quezon City, near the capital of the country, Manila. I am 21 years old.

I teach English here in Galdakao in Bizkaia. I am a Conversation Assistant. I will be here until may 2017. I am very happy to be with the students and teachers of Gandasegi. I am going home on Christmas holidays but I will be back. See you around!

Thank you!

Riann Montero naiz eta Filipinetatik nator. Quezon City-n bizi naiz, Manilatik, herrialdeko hiriburutik, hurbil. 21 urte ditut.

Ingelesa irakasten dut hemen, Galdakaon (Bizkaia). Elkarrizketa Laguntzailea naiz. 2017ko maiatzera  arte egongo naiz  zuekin. Oso pozik nago Gandasegiko irakasle eta ikasleekin egoteagaitik. Gabonak direla eta nire herrira itzuliko naiz baina oporren ostean berriro izango gara elkarrekin. Laster arte!

Eskerrik asko!

Herrialde miresgarritik Galdakahora datorkigu Alice.

Alice datorkigu Galdakahora. Aste luze batez  Lewis Carroll-en pertsonai famatuena Gandasegi eskolako areto nagusian izango dugu. 2015. urtean, Alice´s adventures in Wonderland ipuiaren lehenengo argitalpenaren 150. urteurrena izan zen. Hori dela eta antolatu egin zen Galdakahora heltzen zaigun erakusketa. 150 liburutik gora biltzen ditu erakusketak, 1.900 urtetik egunera arte argitaraturik. Haien artean euskarazko bertsioak ikusi ahal izango ditugu. Galdakaoko umeek erakusketa ikusi ahal izango dute Galtzagorri Haur eta Gazte Literatura Elkartearen eskutik. 

Aliziaren erakusketaren informazioa: galdakaho_alizia

Galdakaho, ahoz ahoko azoka.

Abenduaren 15 etik 21 era izango dugu herrian “Galdakaho, aho ahozko azoka”. Bi hitz elkartu dira azokari izena emateko. Izena hitz-joko batetik sortu da. Ekitaldiaren bi ezaugarriak lotzen ditu: Galdakao eta aho-transmisioa.
Lotura horren emaitza “Galdakaho” da, ahoz ahoko azoka. Ondorengo loturan klik eginez azokaren egitaraua irakurri ahal izango duzu.

Galdakaho azokaren egitaraua: galdakaho

Gurasoen elkarteak antolatutako marrazki eta ipuin lehiaketaren irabazleak.

Urtero bezala, IGEk( Ikastetxeko Gurasoen elkarteak),“euskara” gaia harturik marrazki eta ipuin lehiaketa antolatu egin du. Pasa den asteazkenean Gurasoen elkarteak ezagutzera eman zituen aurtengo edizioaren irabazleak. Hauek izan dira: Haizene Arce, Paule, Iruarrizaga, Elsa Nuñez, Iraia Martija eta Nahia Aldamizetxebarria.

Ondoren, Iraia Martijak eta Nahia Aldamizetxebarriak  idatzitako ipuiak dauzkazue:

 

Nik euskaraz bizi nahi dut !!! (Iraia Martija)

Bazen behin 8 urteko neska bat. Galdakaon bizi zen. Etxean gurasoekin, nebarekin euskaraz hitz egiten zuen.Eskolan ere beti euskaraz hitz egiten zuen. Baina jolas orduan bere lagunak erderaz hitz egiten zuten. Berrarekin haserratu egiten ziren beti euskaraz hitz egiten zuelako. (Istorio osoa irakurtzeko egin klik ondorengo loturan: euskalduna-naiz )

 

Ni, bertsolari (Nahia Aldamizetxebarria)

Hegazkina lur hartzeko zorian dago oraintxe bertan.Ordu eta erdi hau oso gustora egon naiz, nire ondoko eserlekuan dagoen emakumearekin hizketan.Ez dakit zergaitik, baina nire barruan, zerbaitek esaten dit luzaroan ikusiko dudan emakume britaniar bakarra izango dela…… Nire maleta guztiak bildu ditut eta taxi geltokira abiatu naiz korrika bizian.  – Stop taxi, stop! – esan dut ohiuka, nigandik hurbil ikusi dudan kotxe zuri batean jarriz. (Istorio osoa irakurtzeko egin klik ondorengo loturan:   Ni, bertsolari )

Hona hemen irabazle guztiak:

 Este miércoles hemos conocido los nombres de los/as ganadores/as del concurso de dibujos y cuentos  organizado por la Asociación de padres y madres del Colegio. El concurso se realiza entorno al “dia internacional del euskara”. Aquí teneis a las ganadoras: Haizene Arce, Paule Iruarrizaga, Elsa Nuñez, Iraia Martija y Nahia Aldamizetxebarria.

Handiak eta txikiak elkarrekin jostatu zuten.

Euskararen nazioarteko eguna dela eta jolas saio berezi bat prestatu genuen eskolan. Eskolako nagusien talde bat, 6.C taldea, Egiatik Gandasegira jeitsi egin zen 5 urteko neska-mutilekin jolastera.

 

Jolasak ez du adin mugarik ezartzen, olgatzeko aukera ederra eskeintzen die partehartzaile guztiei. Lagunak eta jolasteko gogoa besterik ez da behar ondo pasatzeko. zakua lepoan (kontrabandisten jolasa), Sokasaltoka, boloak, lokotsen bilketa, zaku lasterketak eta sokatira … sei taldetan antolaturik txikiak, nagusiek ondo lagunduta, txokoz txoko ibili ziren ordu luze batez. “Lagun onekin, denbora labur” esaera zaharrak ondo baino hobeto laburbiltzen du “elkarrekin olgetan” eman genuen arratsaldea.

Grandes y peques jugando juntos: jugar es compartir.

Esta es la idea de la sesión de juego que preparamos con motivo del día internacional del euskara. Un grupo de mayores, 6ºC, bajo de Egia a Gandasegi para jugar con los/as niños/as de cinco años.

El juego nos ofrece la oportunidad de divertirnos sin ningún límite de edad. Para jugar solo necesitamos ganas y amigos/as con los/as que compartir el juego. Organizados en seis grupos los/as peques, bien acompañados por los/as mayores, recorrieron el patio de txoko en txoko. Una hora, 60 minutos que se hicieron cortos, porque cuando lo estamos pasando bien el tiempo vuela.

Erronka mikologikoaren irabazleak.

Ezaguna da Galdakaoztarrek mikologiarekiko daukaten zaletasuna, belaunaldiz belaunaldi nagusiengandik gazteengana heltzen dena. Duela gutxi, azaroaren hasieran, ospatu egin ziren Galdakaon urteko Ziza jardunaldiak eta, ohi denez, mendi irteera eta eskolarteko perretxiko lehiaketa egin zen. Aurtengoan, dakizuenez, gure eskolako ume talde batek irabazi zuen. Hori dela eta Blog honetatik  Gandasegiko perretxiko zalei luzatu egin genien erronka. Hamabost perretxikoen izena asmatu behar ziren. Hogeita hamabost lagunek hartu dute parte eta hiruk asmatu. Argazkian dauzkagu erronkaren irabazleak. Zorionak !!!

Eskerretik eskumara: Aimar Llamosas, Olatz Villamayor eta Jone Lara.

Los/as galdacaneses son conocidos, entre otras cosa, por su gran afición micológica. Afición que es transmitida, generación tras generación, desde las personas mayores a las/os niñas/as. A primeros de Noviembre se celebraron en Galdakao las jornadas micológicas anuales, la tradicional salida al monte y el concurso inter-escolar. Este año, como sabéis, un grupo de nuestra escuela fue el ganador de este concurso. Desde este Blog nos animamos a lanzar un desafío setero a nuestros/as alumnos/as: tenían que adivinar el nombre de 15 especies diferentes. 35 alumnos/as han hecho frente al reto planteado y tres han acertado. En la foto los tenemos.      Zorionak !!!

Euskara hobetzen: ARTEAN

Alferrik den toki batzuetan aurkitzen dugu aldika ARTEAN:

Enpresa alorrean, estrukturaren eta koiunturaren ARTEAN bereizi beharra dago.

Enpresa alorrean, estruktura eta koiuntura bereizi beharra dago (hobeto).

Ez duzu bereizten ongiaren eta gaizkiaren ARTEAN.

Ez ditu bereizten ongia eta gaizkia (hobeto).

Elkarren ARTEAN babesteko.

Elkar babesteko (hobeto).

Beste batzuetan, aukeran dago ARTEAN, eta beste egituraren bat ere erabil daiteke:

Lau behiren artean, 200 litro esne ematen dute egunean.

Lau behik 200 litro esne ematen dute egunean.

Zenbat fruitu daude sagarren eta bananen artean?

Zenbat fruitu dago guztira, sagarren eta bananen artean? (hobeto)

Morfosintaxiaren inguruko zalantzak eta argibideak. Patxi Petrirena

*******

Aipua

Badago txiste zahar bat, gaur egun inoiz baino aproposagoa dena:

“Bota ezazue eskale hori. Hain naiz sensiblea, ezin baitut jendea sufritzen ikusi”

Slavoj Zizek, Mis chistes mi filosofía

 

• Booktegi.eus-en, mota guztietako euskarazko liburuak aurkituko dituzu.

• Liburuak dohainik deskarga ditzakezu. Eta lagunei gomendatu.

• Liburuak dohainik plazara ditzakezu, gure baldintzak betez gero.

• Harpidetzen bazara, azken liburuen berri jasoko duzu e-postaz.

Adibide gisa, Elur-antzara ekarri dugu.

Hemen daukazue trailerra.

Liburu osoa ere badaukazue entzungai, Uxue Alberdik irakurrita,

eta osorik deskargatzerik ere bai, HEMEN

Gure zinemetan ikusgai izan dugu Dunkerque filma duela gutxi.

Bost minutuko ikastaroa: euskara zuzena, jatorra eta egokia.

Euskara zuzenaz, jatorraz eta egokiaz aritu gara. Irizpideak erabat finkatzeko asmorik gabe, argigarri izan daitezkeen adibide batzuk ekarri nahi izan ditugu hona. Hezkuntza arautuan egin izan ditugu hainbat proba, eta proba horien emaitzaz baliatuko gara adibideak jartzerakoan. 13-14 urteko neska-mutikoei honako ariketa jarri genien behin:

“Gurasoen lana dela medio, beste herri batera joan behar izan duzu bizitzera. Apenas duzun lagunik. Egizu herriko aldizkarian argitaratzeko moduko iragarki bat, nor zaren azalduz, lagun eske. Labur, badakizu-eta egunkarietako iragarkiak garestiak izaten direla”.

Hona erantzunetako batzuk:

a- Moises izena dut eta herri honetan berria naiz orain dela gutxi etorri behar izan dudalako. Nire laguna izan nahi baduzu, dei egin ezazu telefono honetara: (xxxxxxxxx).

b- Libe nahiz. Ile-horia eta enroyatua nahiz eta arratsaldetan batzuetan ez dut jakiten zer egiten kalean. Zu ere berdin bazara, jarri nirekin kontaktuan. (xxxxxxxxx).

c- Mikel da nire izena. Bakarrik nago. Lagunak behar ditut. Zuk ere bai? Idatzi! Egizu nire buzoiak eztanda egitea!!!

(xxxxxxxxx).

d- Xabier nauk/naun. Surfa eta igeriketa gustatzen zaizkit. Deitu eta deputamadre pasatuko dugu. Nire telefonoa: (xxxxxxxxx).

e- Zintzilik nago, txaparroak eguzkitan lehortzen bezala. Ez gero ni hola utzi! Deituko? Ez zara damutuko. Iker. Telefonoa: (xxxxxxxxx)..

 

Zuzen-Jator-Egoki irizpideen arabera, honako burutazioak ibili genituen epaitzerakoan:

 segi irakurtzen …

Euskara hobetzen: Aspaldian ez zaitut ikusten.

Bi esaldi hauen artean zein dago ondo?

Aspaldian ez dut ikusten zure lankidea.

Aspaldian ez dut ikusi zure lankidea.

Zenbait tokitan txartzat hartzen da, baina testu zaharretan forma biak agertzen dira. Guk, Euskaltzaindiak ezer esaten ez duen bitartean, biak erabiliko ditugu.

IVAPeko estilo liburua

*******

Iritzia

Isiltasuna

“Askotan arau sozialak apurtzen ditut, nahi gabe. Adibidez, finlandiarrok oso eroso gaude isiltasunean, ez dugu sentitzen une isilak betetzeko beharrik. Nire Euskal Herriko lagunak batzuetan urduri jartzen dira horregatik. Gogoan dut gau batean lagun batekin etxerantz gindoazela. Ni nire artean pentsatzen ze pozik nengoen, ze polita zen gaua, zelako lasaitasuna inguruan… Eta lagunak bat-batean: ‘Baina zer duzu? Oso nekatuta zaude ala? Zergatik ez duzu hitz egiten?’. Behin baino gehiagotan gertatu zaizkit antzeko gauzak”.

Hanna Lantto hizkuntzalari finlandiarra

 

Artikulu osoa, HEMEN

*******

Bitxikeria bat isiltasunari lotua:  John Cagek  musika klasikorako pieza bat idatzi zuen, 4’33’’ izenekoa, edozein musika tresnatarako, bakarlari zein musika taldearentzat, eta gauza bakarra zehazten zuen: lau minutuz eta hogeita hamahiru segundoz erabateko isiltasuna gorde behar dutela interpreteek.

Hemen bideoa. 3.072.543 ikustaldi!!!

Euskara hobetzen: konpletiboak

Konpletiboetan perpaus nagusia ezezkoa denean, ez da beti –(e)nik atzizki egokiena.

–          Ez da egia/gezurra/ziurra… eta honelakoetan –(E)LA ipini behar da derrigorrean.

Ez da egia inflazioak behera egin duENIK.

Ez da egia inflazioak behera egin duELA.

–          Konpletiboaren mezua egia denean, argigarriagoa da –(E)LA jartzea.

Ez ahaztu bihar bilera duguNIK.

Ez ahaztu bihar bilera duguLA.

–          Ezezko indarra esaldiaren beste atal batean jartzen bada,egokiagoa da  –(E)LA jartzea.

Ez du inork esan aurrekontua murriztu behar dENIK.

Ez du inork esan aurrekontua murriztu behar dELA.

–          Bestalde, ez da gomendatzen –(E)NIK baiezko perpausetan erabiltzea:

Malik al Houthik ezeztatu egin du Yemengo meskitako erasoaren egilea dENIK.

Malik al Houthik ezeztatu egin du Yemengo meskitako erasoaren egilea dELA.

IVAP. Administrazioa euskaraz aldizkaria. Gramatika artikuluen bilduma eta ariketak

*******

Poesia eta musika

Askotan zail egiten zaigu poesia irakurtzea, baina kantatzen badigute, eta aldi berean guk irakurri, askoz errazago ulertuko dugu. Jarri kaskoak eta, Ruper entzuten dugun bitartean, irakurri abestiaren letra.

Zaindu maite duzun hori.

Iritzi helduak, uste handikoak,
gure herriaz.
Goiz eta arrats berriketan
gure herriaz.
Nik ere nahi nituzke
halako segurtasunak eduki.
baina, gauzak zer diren,
kontuak ez zaizkit ateratzen ongi.
Hori suertea
nonahikoak diren horiena!
sasi guztien gainetikan
dabiltza hegan.
Inork ez zidan esan
euskaldun izatea zein nekeza den,
hobe nuela hautatzea
munduko hiritar izatea.
Kantu leunak
nahi nituzke jarri,
eguzkia
ainubian  denari.
Zaindu maite duzun hori.
Hala esaten didate:
zertan zabiltza maite kontuetan?
elkarbizitza jokuan,
eta zu, berriz, bertso ttikietan.
Kantu leunak
nahi nituzke jarri,
eguzkia
ainubian  denari.
Zaindu maite duzun hori.

Zaindu gorroto duzun hori.
Zaindu…

 

Ruper Ordorika

Euskara hobetzen: IRITZI

Euskal literatura tradizioan hainbat formatan agertzen da hitz hau: eretxi, eritxi, eritzi, iritxi eta iritzi formetan gutxienez.

Euskaltzaindiak erabaki zuen  iritzi erabili behar dugula.

Baina, ba al dakigu zer esan nahi duen iritzi hitzak?

Bi adiera ditu:

1 . OPINAR, PARECER

           Zer deritzozue mendira joateari? Nik ondo deritzot.

           Edo beste era batera:

Zer irizten diozue mendira joateari? Nik ondo irizten diot.

IRUDITU aditzaren sinonimo gisa har dezakegu; agian errazagoa da erabiltzeko:

Zer iruditzen zaizue mendira joatea? Niri ondo iruditzen zait.

Kontuz! Batzuetan nahasten ditugu IRUDITU eta IRITZI aditzak:

IRITZI…….Zer deritzozu HAU? Zer deritzozu HONI? (Zer irizten diozu HONI?)

           NIRI ondo deritzot             NIK ondo deritzot (HONI)  

IRUDITU…….Zer iruditzen zaizu HAU?

2. LLAMARSE, DENOMINARSE; DECÍRSELE

– Nola deritzu zuri? -Niri Andoni derizt: -¿Cómo te llamas?

-Me llamo Andoni

*******

Artikulua

Rikardo lagunari aspaldi entzun nion eritasunak direla egungo bekatuak, eta osasun arriskuen bidez azken finean nahi dituztela Erlijioaren helburu moral berberak ezarri. Purgatorioa asmatzea falta zen. Erietxe bateko itxarongela izanen da.

Osorik irakurtzeko: http://www.berria.eus/paperekoa/1740/018/001/2016-09-11/erretzaile_potoloa.htm

Euskara hobetzen: aditza ikasi eta ondo erabili.

ADITZA ez dugu askotan behar bezala erabiltzen, eta komeni zaigu errepasatzea. Ondorengo loturan  ariketa bat proposatzen dizugu . Bertan zuzendu dezakezu.

http://euskaljakintza.com/ariketak/aditza/orokorrak_1.htm

 Aurreko ariketa egiteko hutsuneak, zalantza ugari izan dituzu? Ondorengo loturan euskal aditz laguntzailea ikasteko baliabideak dituzu. Aditz-taula guztiak topa ditzakezu. Gunean sartuta, goiko barran, dagokion moduan (indikatiboa, baldintza, ahalera, subjuntiboa eta agintera) klik eginez, topatuko dituzu.

http://euskaljakintzaaditza.weebly.com/

Aditzak ondo erabili dituzun ikusteko, oso tresna erabilgarria da ondorengoa:

http://aditzak.com/

*******

Pasartea

Tere Irastorza idazlea, heriotzari buruz (II)

(…) Ars moriendi esaten dena. Ondo hiltzeko bideen gaineko liburuak XVII. eta XVIII. mendeetan oso garrantzitsuak izan ziren. Jendeari laguntzen zioten bere burua prestatzen hiltzeko. Gaur egun horren ordez dagoena da, zerbait pasatzen bazaizu tori pastilla, ez dago inor besarkatuko gaituenik. Biziraupena edo bizirik jarraitzea medikalizatu egin da. Eta horrekin ez dut esan nahi gaizki dagoenik pastillak hartzea, baina bai iruditzen zaidala gure buruarekin eta gure kontzientziarekin ere irits gaitezkeela sosegu batera.

Beharbada, erlijioaren galerak ere ekarri du heriotzaz nola hitz egin ez jakitea. Lehengo errituak aintzat hartzekoak zirela. Gaur egun horiek ez dira erabiltzen oso kutsu erlijiosoa dutelako batzuentzat, baina badirudi ez dagoela beste ezer. Nik uste badagoela beste zerbait; guk jarraitzen dugu, eta jarraitzen du bizitzak.

Gara, Kultura

Euskara hobetzen: Behar dena eta beharrezkoa.

Beharrezko izenlaguna ondo erabilita dago, necesarios edo pertinentes + izena esateko?

Beharrezko izenlaguna eta behar(rezko) d(ir)en erlatiboa baliokide izan daitezke, baina zaila dirudi izenlagun moduan erabiltzen den kasuan ezker-osagarririk hartzea.

 Halakoetan behar(rezko) d(ir)en erlatibora jo beharko da:  EZ

• Irizpideak finkatzeko beharrezko erabakiak.

• Beharrezko dokumentazioa IFZ eskuratzeko.

• Beharrezko adostasun politikoa krisitik ateratzeko.

• Softwarea instalatzeko beharrezko baliabideak.

• Horretarako beharrezko baliabideak jarriko dituzte (kontuan izan beste hau ere: Horretarako, beharrezko baliabideak jarriko dituzte).

BAI

• Irizpideak finkatzeko behar diren erabakiak.

• IFZ eskuratzeko behar den dokumentazioa (ordena-aldaketa ere ezinbestekoa).

• Krisitik ateratzeko behar den adostasun politikoa.

• Softwarea instalatzeko behar diren baliabideak.

• Horretarako behar diren baliabideak jarriko dituzte.

 Halakoetan, BEHAR(REZKO) D(IR)EN erlatibora jotzea gomendatzen da

Itzulpen- eta berrikusketa-irizpideak / Erabakiak eta gomendioak IZO (Itzultzaile Zerbitzu Ofiziala) Eusko Jaurlaritza

*******

Pasartea

Haruki Murakami literatura-sariei buruz

Batek erosten duenean bi mila yen (hogei euro) inguruko liburu bat, irakurtzeko asmoarekin erosten du. Bihotzez eskertzen diet keinu hori nire irakurleei. Horren aldean…Beno, ez dago zertan konparatu ezerekin.

Denboran irauten duena hurrengo belaunaldientzat obrak dira, ez sariak. Ez dut uste jende askok gogoratuko duenik nork irabazi zuen Nobel Saria duela hiru urte, edo  zein obrak irabazi zuen Akutagawa Saria duela bi urte. Zuk gogoratzen al duzu? Aitzitik, obra bat benetan ona baldin bada, denek gogoratuko dute, eta, horrela, denboraren joana gaindituko du. Nori zaio  axola gaur egun Ernest Hemingwayk Nobel Saria irabazi ote zuen (irabazi zuen), edo Jorge Luis Borgesek irabazi ote zuen? (irabazi al zuen?). Literatura-sariek zuzendu dezakete jendearen arreta obra jakin batzuetara, baina ez die bizitzarik emango. Ez dut ezer berririk asmatzen hau esatean.

“De qué hablo cuando hablo de escribir” – Haruki Murakami