BOST MINUTUKO IKASTAROA! Zenbakiak / Juanma Gallego / EIMA Katalogoa

Euskara hobetzen

Zenbakiak

0	zero	20	hogei
2	bi (biga)	21	hogeita bat
5	bost (bortz)	25	hogeita bost
13	hamahiru	35	hogeita hamabost (hogeita hamabortz)
17	hamazazpi	70	hirurogeita hamar
18	hemezortzi (hamazortzi)	80	laurogei
19	hemeretzi	90	laurogeita hamar

101	ehun eta bat	600	seiehun
300	hirurehun	700	zazpiehun
400	laurehun	800	zortziehun

234	berrehun eta hogeita hamalau	567	bostehun eta hirurogeita zazpi
1.200	mila eta berrehun	1.201	mila berrehun eta bat
13.425	hamahiru mila laurehun eta hogeita bost
47.689	berrogeita zazpi mila seiehun eta laurogeita bederatzi

ETA, ZENBAKIAK EMATEAN

– 1.500, 2.700 eta gisako zenbakiak tradizioan eta emendiozkoarekin eman izan dira euskaraz, eta sistema hori da hobestekoa egun ere: 1.500 > *mila bostehun (> mila eta bostehun); 2.700 > *bi mila zazpiehun (> bi mila eta zazpiehun); *bi milioi zazpiehun mila euro (> bi milioi eta zazpiehun mila euro); 1.200.000 > *milioi eta berrehun mila, *milioi bat berrehun mila (> milioi bat eta berrehun mila).

Ohitura hori salgaien prezioak eta kirol-proben emaitzak emateko ere gorde da orain arte: ?Kafea bat hogei da (> Kafea bat eta hogei da). 22 eta 14 nagusitu zen Olaizola II.a finalean. ?Hiru bat irabazi du Osasunak (> Hiru eta bat irabazi du Osasunak).

– Baina mila (1.000) zenbakitik gora, eta kendu egiten da ondoren datozen ehunekoetan ere agertzen bada: mila eta berrehun, baina mila Ø berrehun eta bi; mila eta laurehun, baina mila Ø laurehun eta bi. [7. araua; EH]


1.500	*mila bostehun	mila eta bostehun
2018an gaude	*bi mila hemezortzian	bi mila eta hemezortzian
2,20 € d(ir)a	*bi (euro) hogei d(ir)a	bi (euro) eta hogei d(ir)a
2-1 irabazi dugu	*bi bat irabazi dugu	bi eta bat irabazi dugu

* txarto dago

Euskara Batuaren Eskuliburua

*******

Artikulua

Diskalkulia: zenbakiak arazo bihurtzen direnekoa

“Letretakoa naiz” edo “zientzietakoa naiz”. Ikasketei buruzko solasaldietan sarritan entzuten diren esanak dira. Bereizketa faltsua da askotan, eta irakasle fin asko ustezko muga hori apurtzeko lanean ari dira. Izan ere, bai zientziak zein humanitateak gizateriak munduko misterioak argitzeko duen nahiaren erakusle dira, eta zaila litzateke arlo bat bestea gabe ulertzea.

Baina inozoa litzateke ezkutatzea badirela bereziki batean edo bestean hobeto moldatzen diren lagunak. Eta, zenbaitetan, arrazoi indartsuagoak daude joera horien atzean. Horietako bat da diskalkulia izeneko asaldura. Matematika eragiketak egiteko eta, oro har, zenbakiekin aritzeko zailtasun kronikoari deritzo horri. Eta jakina da zientziaren eraikina eraikitzeko adreiluak, gehienetan, zenbakiak direla.

Juanma Gallego /Zientzia Kaiera

Artikulu osoa irakurri